Giải thích nâng cấp Fusaka Ethereum: Lý thuyết tiến hóa mở rộng phía sau 12 EIP
Tại cuộc họp các nhà phát triển lõi Ethereum lần thứ 214, đội ngũ phát triển đã xác định phạm vi cuối cùng của nâng cấp Fusaka, bao gồm 12 EIP và một EIP 7939 mới. Điều này đánh dấu việc Fusaka chính thức chuyển từ giai đoạn lập kế hoạch sang giai đoạn thực hiện cụ thể.
Là bản nâng cấp hard fork lớn nhất kể từ The Merge, thị trường dự đoán rằng Fusaka sẽ được ra mắt vào cuối năm 2025. Bản nâng cấp lần này được kỳ vọng sẽ mang lại sự cải thiện đáng kể cho không gian dữ liệu L2, và trong 1-2 năm tới, phí giao dịch L2 có thể tiếp tục giảm, từ đó củng cố lợi thế cạnh tranh của Ethereum.
Lộ trình mở rộng Ethereum đang tiếp tục tiến triển
Vấn đề khả năng mở rộng của Ethereum từng là rào cản chính cho chi phí cao trên chuỗi chính và sự phổ biến của các ứng dụng. Theo dữ liệu công khai vào tháng 4 năm nay, hiện tại thông lượng của Ethereum L1 là 15 giao dịch mỗi giây, giới hạn Gas đã được nâng lên 36 triệu, tăng khoảng 6 lần trong 10 năm qua.
Sự chuyển biến đáng kể hơn diễn ra ở cấp độ L2. Hiện tại, thông lượng L2 đã đạt khoảng 250 TPS, đạt được tiến bộ rõ rệt về khả năng mở rộng. Trong năm qua, phí chuyển khoản của nhiều mạng L2 chính đã giảm xuống khoảng 0,01 USD, giảm từ một đến nhiều bậc so với trước đây. Chi phí Gas hàng ngày của mạng chính Ethereum cũng đã giảm rõ rệt.
Sự chuyển biến này là kết quả của việc Ethereum thực hiện nghiêm ngặt lộ trình và liên tục cải tiến. Trong những năm gần đây, mạng Ethereum đã trải qua một vài nâng cấp quan trọng:
Năm 2022, bản nâng cấp The Merge chuyển sang cơ chế PoS, giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng.
Cập nhật Dencun năm 2024 sẽ giới thiệu cơ chế dữ liệu Blob, cung cấp không gian lưu trữ chi phí thấp cho L2.
Cập nhật Pectra gần đây đã tối ưu hóa quy trình hoạt động của người xác thực, tăng cường tính linh hoạt của hệ thống PoS.
Việc nâng cấp Fusaka là một bước quan trọng trong quá trình này. Dự kiến sẽ ra mắt mạng chính vào quý ba hoặc quý tư năm 2025, thực hiện nhiều EIP cốt lõi, bao gồm cả PeerDAS, nhằm thúc đẩy Ethereum vượt qua rào cản hiệu suất và tiến tới ứng dụng chính thống.
Từ The Merge đến Dencun, Pectra và sau đó là Fusaka, Ethereum đang tiến bước vững chắc trong kế hoạch dài hạn của mình - xây dựng một mạng lưới toàn cầu vừa an toàn, có khả năng mở rộng, phi tập trung và bền vững.
Toàn cảnh nâng cấp Fusaka
Bản nâng cấp này bao gồm 12 EIP cốt lõi, bao gồm khả năng sẵn có của dữ liệu, tối ưu hóa nút nhẹ, tối ưu hóa EVM, cơ chế hợp tác giữa lớp thực thi và lớp dữ liệu cùng nhiều khía cạnh kỹ thuật khác.
Trong số đó, EIP-7594(PeerDAS) được chú ý nhiều nhất, đã giới thiệu cơ chế "Sampling khả dụng dữ liệu (DAS)". Điều này cho phép các xác thực viên chỉ cần tải xuống một phần dữ liệu Blob để hoàn thành việc xác thực, mà không cần lưu trữ đầy đủ tất cả dữ liệu. Điều này đã giảm tải đáng kể cho mạng, nâng cao hiệu quả xác thực, mở đường cho việc xử lý giao dịch quy mô lớn L2.
Khái niệm Blob bắt nguồn từ EIP-4844 trong bản nâng cấp Dencun năm 2024. Là một cột mốc quan trọng của Ethereum trong năm 2024, Dencun đã lần đầu tiên cho phép các giao dịch mang theo Blob, giúp L2 không còn phải sử dụng cơ chế lưu trữ calldata truyền thống, từ đó cải thiện đáng kể chi phí Gas cho các giao dịch và chuyển khoản L2.
Giao dịch Blob mang theo sẽ nhúng một lượng lớn dữ liệu giao dịch vào Blob, giảm đáng kể gánh nặng lưu trữ và xử lý của mạng chính Ethereum. Điều này trực tiếp giải quyết vấn đề chi phí liên quan đến khả năng truy cập dữ liệu ở cấp L1, đảm bảo rằng các nền tảng L2 có thể cung cấp giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn, đồng thời không ảnh hưởng đến tính bảo mật và mức độ phi tập trung của Ethereum.
Cập nhật Pectra đã tăng dung lượng Blob của mỗi khối từ 3 lên 6. Lý tưởng nhất, Fusaka sẽ mở rộng dung lượng Blob lên 72 cái/khối ( có thể tăng lên 12-24 cái trong giai đoạn đầu ). Nếu trong tương lai DAS được triển khai toàn diện, dung lượng tối đa lý thuyết có thể đạt 512 cái Blob/khối.
Một khi được triển khai, khả năng xử lý của L2 (TPS ) dự kiến sẽ đạt đến hàng chục nghìn. Điều này sẽ nâng cao đáng kể khả năng sử dụng và hiệu quả chi phí của các trường hợp tương tác tần suất cao trên chuỗi, như DApp, DeFi, mạng xã hội, trò chơi.
Fusaka còn dự định giảm nhẹ trạng thái và cấu trúc nút thông qua việc giới thiệu cây Verkle. Điều này không chỉ có thể nén đáng kể kích thước bằng chứng trạng thái, làm cho khách hàng nhẹ và xác thực không trạng thái trở nên khả thi, mà còn giúp thúc đẩy sự phi tập trung của Ethereum và sự phổ biến trên di động.
Ngoài ra, Fusaka chú ý đến tính linh hoạt và tối ưu hiệu suất của lớp EVM:
EIP-7939(CLZ opcode): Thực hiện hiệu quả các phép toán bit, tăng tốc các phép toán mã hóa
EIP-7951(secp256r1 thay thế hỗ trợ ): nâng cao khả năng tương thích với Web2 và kiến trúc doanh nghiệp
EIP-7907: Mở rộng giới hạn kích thước hợp đồng, hỗ trợ triển khai logic phức tạp hơn, nâng cao tính linh hoạt trong phát triển
Để đảm bảo việc mở rộng không ảnh hưởng đến tính ổn định của mạng, Fusaka đã giới thiệu EIP-7934 để thiết lập giới hạn kích thước khối, ngăn chặn việc khối trở nên quá nặng do mở rộng Blob. Đồng thời, thông qua EIP-7892/EIP-7918 điều chỉnh phí sử dụng Blob, ngăn chặn lạm dụng tài nguyên, điều chỉnh động theo sự biến động cung cầu.
Sự phân định giữa mở rộng Ethereum và trải nghiệm?
Fusaka không chỉ là nâng cấp công nghệ, mà còn hy vọng xây dựng cầu nối "từ khả năng mở rộng đến khả năng sử dụng" trên nhiều cấp độ.
Đối với các nhà phát triển Rollup, điều này có nghĩa là chi phí ghi dữ liệu thấp hơn và không gian tương tác linh hoạt hơn. Đối với các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng, điều này có nghĩa là có thể hỗ trợ các tương tác phức tạp hơn và môi trường nút với tải trọng cao hơn. Đối với người dùng cuối, điều này sẽ mang lại trải nghiệm hoạt động trên chuỗi với chi phí thấp hơn và phản hồi nhanh hơn. Đối với các doanh nghiệp và người dùng tuân thủ quy định, việc mở rộng EVM và đơn giản hóa chứng minh trạng thái sẽ làm cho các tương tác trên chuỗi dễ dàng hơn để kết nối với hệ thống quản lý và triển khai trên quy mô lớn.
Hiện tại, Fusaka vẫn đang được thử nghiệm trên nhiều mạng thử nghiệm, thời gian ra mắt cuối cùng có thể thay đổi. Trong trường hợp lạc quan, Fusaka dự kiến sẽ hoàn thành việc triển khai mạng chính vào cuối năm 2025, khi đó có thể trở thành một cột mốc quan trọng khác trong lịch sử Ethereum sau The Merge.
Tổng thể mà nói, Fusaka không chỉ giới hạn ở việc nâng cao khả năng mở rộng trên chuỗi, mà còn đại diện cho một bước quan trọng trong việc chuyển giao Ethereum sang các ứng dụng thương mại chính thống và người dùng thông thường. Nó được kỳ vọng sẽ cung cấp nền tảng kỹ thuật vững chắc cho giai đoạn tiếp theo của hệ sinh thái Rollup, ứng dụng doanh nghiệp và trải nghiệm người dùng trên chuỗi.
Ethereum đang tiến gần đến một bước ngoặt thực sự cho việc áp dụng chính thống quy mô lớn.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Fusaka nâng cấp thúc đẩy mở rộng Ethereum, tái cấu trúc hệ sinh thái L2 và trải nghiệm người dùng
Giải thích nâng cấp Fusaka Ethereum: Lý thuyết tiến hóa mở rộng phía sau 12 EIP
Tại cuộc họp các nhà phát triển lõi Ethereum lần thứ 214, đội ngũ phát triển đã xác định phạm vi cuối cùng của nâng cấp Fusaka, bao gồm 12 EIP và một EIP 7939 mới. Điều này đánh dấu việc Fusaka chính thức chuyển từ giai đoạn lập kế hoạch sang giai đoạn thực hiện cụ thể.
Là bản nâng cấp hard fork lớn nhất kể từ The Merge, thị trường dự đoán rằng Fusaka sẽ được ra mắt vào cuối năm 2025. Bản nâng cấp lần này được kỳ vọng sẽ mang lại sự cải thiện đáng kể cho không gian dữ liệu L2, và trong 1-2 năm tới, phí giao dịch L2 có thể tiếp tục giảm, từ đó củng cố lợi thế cạnh tranh của Ethereum.
Lộ trình mở rộng Ethereum đang tiếp tục tiến triển
Vấn đề khả năng mở rộng của Ethereum từng là rào cản chính cho chi phí cao trên chuỗi chính và sự phổ biến của các ứng dụng. Theo dữ liệu công khai vào tháng 4 năm nay, hiện tại thông lượng của Ethereum L1 là 15 giao dịch mỗi giây, giới hạn Gas đã được nâng lên 36 triệu, tăng khoảng 6 lần trong 10 năm qua.
Sự chuyển biến đáng kể hơn diễn ra ở cấp độ L2. Hiện tại, thông lượng L2 đã đạt khoảng 250 TPS, đạt được tiến bộ rõ rệt về khả năng mở rộng. Trong năm qua, phí chuyển khoản của nhiều mạng L2 chính đã giảm xuống khoảng 0,01 USD, giảm từ một đến nhiều bậc so với trước đây. Chi phí Gas hàng ngày của mạng chính Ethereum cũng đã giảm rõ rệt.
Sự chuyển biến này là kết quả của việc Ethereum thực hiện nghiêm ngặt lộ trình và liên tục cải tiến. Trong những năm gần đây, mạng Ethereum đã trải qua một vài nâng cấp quan trọng:
Việc nâng cấp Fusaka là một bước quan trọng trong quá trình này. Dự kiến sẽ ra mắt mạng chính vào quý ba hoặc quý tư năm 2025, thực hiện nhiều EIP cốt lõi, bao gồm cả PeerDAS, nhằm thúc đẩy Ethereum vượt qua rào cản hiệu suất và tiến tới ứng dụng chính thống.
Từ The Merge đến Dencun, Pectra và sau đó là Fusaka, Ethereum đang tiến bước vững chắc trong kế hoạch dài hạn của mình - xây dựng một mạng lưới toàn cầu vừa an toàn, có khả năng mở rộng, phi tập trung và bền vững.
Toàn cảnh nâng cấp Fusaka
Bản nâng cấp này bao gồm 12 EIP cốt lõi, bao gồm khả năng sẵn có của dữ liệu, tối ưu hóa nút nhẹ, tối ưu hóa EVM, cơ chế hợp tác giữa lớp thực thi và lớp dữ liệu cùng nhiều khía cạnh kỹ thuật khác.
Trong số đó, EIP-7594(PeerDAS) được chú ý nhiều nhất, đã giới thiệu cơ chế "Sampling khả dụng dữ liệu (DAS)". Điều này cho phép các xác thực viên chỉ cần tải xuống một phần dữ liệu Blob để hoàn thành việc xác thực, mà không cần lưu trữ đầy đủ tất cả dữ liệu. Điều này đã giảm tải đáng kể cho mạng, nâng cao hiệu quả xác thực, mở đường cho việc xử lý giao dịch quy mô lớn L2.
Khái niệm Blob bắt nguồn từ EIP-4844 trong bản nâng cấp Dencun năm 2024. Là một cột mốc quan trọng của Ethereum trong năm 2024, Dencun đã lần đầu tiên cho phép các giao dịch mang theo Blob, giúp L2 không còn phải sử dụng cơ chế lưu trữ calldata truyền thống, từ đó cải thiện đáng kể chi phí Gas cho các giao dịch và chuyển khoản L2.
Giao dịch Blob mang theo sẽ nhúng một lượng lớn dữ liệu giao dịch vào Blob, giảm đáng kể gánh nặng lưu trữ và xử lý của mạng chính Ethereum. Điều này trực tiếp giải quyết vấn đề chi phí liên quan đến khả năng truy cập dữ liệu ở cấp L1, đảm bảo rằng các nền tảng L2 có thể cung cấp giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn, đồng thời không ảnh hưởng đến tính bảo mật và mức độ phi tập trung của Ethereum.
Cập nhật Pectra đã tăng dung lượng Blob của mỗi khối từ 3 lên 6. Lý tưởng nhất, Fusaka sẽ mở rộng dung lượng Blob lên 72 cái/khối ( có thể tăng lên 12-24 cái trong giai đoạn đầu ). Nếu trong tương lai DAS được triển khai toàn diện, dung lượng tối đa lý thuyết có thể đạt 512 cái Blob/khối.
Một khi được triển khai, khả năng xử lý của L2 (TPS ) dự kiến sẽ đạt đến hàng chục nghìn. Điều này sẽ nâng cao đáng kể khả năng sử dụng và hiệu quả chi phí của các trường hợp tương tác tần suất cao trên chuỗi, như DApp, DeFi, mạng xã hội, trò chơi.
Fusaka còn dự định giảm nhẹ trạng thái và cấu trúc nút thông qua việc giới thiệu cây Verkle. Điều này không chỉ có thể nén đáng kể kích thước bằng chứng trạng thái, làm cho khách hàng nhẹ và xác thực không trạng thái trở nên khả thi, mà còn giúp thúc đẩy sự phi tập trung của Ethereum và sự phổ biến trên di động.
Ngoài ra, Fusaka chú ý đến tính linh hoạt và tối ưu hiệu suất của lớp EVM:
Để đảm bảo việc mở rộng không ảnh hưởng đến tính ổn định của mạng, Fusaka đã giới thiệu EIP-7934 để thiết lập giới hạn kích thước khối, ngăn chặn việc khối trở nên quá nặng do mở rộng Blob. Đồng thời, thông qua EIP-7892/EIP-7918 điều chỉnh phí sử dụng Blob, ngăn chặn lạm dụng tài nguyên, điều chỉnh động theo sự biến động cung cầu.
Sự phân định giữa mở rộng Ethereum và trải nghiệm?
Fusaka không chỉ là nâng cấp công nghệ, mà còn hy vọng xây dựng cầu nối "từ khả năng mở rộng đến khả năng sử dụng" trên nhiều cấp độ.
Đối với các nhà phát triển Rollup, điều này có nghĩa là chi phí ghi dữ liệu thấp hơn và không gian tương tác linh hoạt hơn. Đối với các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng, điều này có nghĩa là có thể hỗ trợ các tương tác phức tạp hơn và môi trường nút với tải trọng cao hơn. Đối với người dùng cuối, điều này sẽ mang lại trải nghiệm hoạt động trên chuỗi với chi phí thấp hơn và phản hồi nhanh hơn. Đối với các doanh nghiệp và người dùng tuân thủ quy định, việc mở rộng EVM và đơn giản hóa chứng minh trạng thái sẽ làm cho các tương tác trên chuỗi dễ dàng hơn để kết nối với hệ thống quản lý và triển khai trên quy mô lớn.
Hiện tại, Fusaka vẫn đang được thử nghiệm trên nhiều mạng thử nghiệm, thời gian ra mắt cuối cùng có thể thay đổi. Trong trường hợp lạc quan, Fusaka dự kiến sẽ hoàn thành việc triển khai mạng chính vào cuối năm 2025, khi đó có thể trở thành một cột mốc quan trọng khác trong lịch sử Ethereum sau The Merge.
Tổng thể mà nói, Fusaka không chỉ giới hạn ở việc nâng cao khả năng mở rộng trên chuỗi, mà còn đại diện cho một bước quan trọng trong việc chuyển giao Ethereum sang các ứng dụng thương mại chính thống và người dùng thông thường. Nó được kỳ vọng sẽ cung cấp nền tảng kỹ thuật vững chắc cho giai đoạn tiếp theo của hệ sinh thái Rollup, ứng dụng doanh nghiệp và trải nghiệm người dùng trên chuỗi.
Ethereum đang tiến gần đến một bước ngoặt thực sự cho việc áp dụng chính thống quy mô lớn.