"Luật mật mã Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa" chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2020, đây là luật chuyên biệt đầu tiên về mật mã tại Trung Quốc. Trước đó, chỉ có "Quy định về quản lý việc sử dụng sản phẩm mật mã thương mại" được công bố vào tháng 4 năm 2007 và "Quy định về quản lý việc sử dụng sản phẩm mật mã của tổ chức và cá nhân nước ngoài tại Trung Quốc."
Nhiều người có sự hiểu lầm về khái niệm "mật mã" và "luật mật mã", cho rằng chính phủ muốn quản lý mật khẩu đăng nhập cá nhân. Thực tế, điều này hoàn toàn hiểu sai về ý nghĩa của mật mã trong "luật mật mã".
Giám đốc Cục Quản lý Mật mã Quốc gia chỉ ra rằng, Luật Mật mã là một phần quan trọng trong hệ thống pháp luật an ninh quốc gia, là một bộ luật chuyên ngành có tính kỹ thuật và chuyên môn cao. Mật mã trong Luật Mật mã đề cập đến công nghệ, sản phẩm và dịch vụ được sử dụng để bảo vệ thông tin thông qua các phương pháp biến đổi cụ thể, bảo đảm an toàn và xác thực, chủ yếu được sử dụng cho việc bảo vệ và xác thực an toàn. Điều này khác với khái niệm mật khẩu đăng nhập mà chúng ta sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Có quan điểm cho rằng "Luật Mật mã" có liên quan đến công nghệ blockchain mà chính phủ gần đây đã khuyến khích. Mặc dù công nghệ blockchain thực sự dựa trên mật mã, nhưng việc chỉ hạn chế "Luật Mật mã" trong lĩnh vực blockchain thì quá nhỏ bé. Kỹ thuật mật mã hiện nay đã được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống, gần như tất cả các hoạt động giao tiếp và thương mại đều sử dụng kỹ thuật mật mã, blockchain chỉ là một phần rất nhỏ trong đó. Phạm vi áp dụng của "Luật Mật mã" vượt xa blockchain, nhắm đến toàn bộ hoạt động giao tiếp và kinh tế của quốc gia, có ý nghĩa lớn lao.
Thời điểm ra mắt "Luật mật mã" mặc dù trùng khớp với thời kỳ cao điểm thảo luận về công nghệ blockchain, nhưng trên thực tế, dự thảo luật này đã được chuẩn bị trong một thời gian dài. Điều này có thể liên quan đến việc trong những năm gần đây, nhu cầu sử dụng và quản lý công nghệ mật mã toàn cầu, cũng như nhu cầu giám sát truyền thông đã gia tăng. Trong ba năm qua, các quốc gia châu Âu và Mỹ cũng đã rộng rãi chuẩn bị và thúc đẩy các loại giải pháp công nghệ mã hóa và chống mã hóa, thu hút sự chú ý rộng rãi của xã hội.
Hiện nay, hầu hết các thuật toán mật mã chính đều là mã nguồn mở và đã được kiểm nghiệm lâu dài. Từ góc độ của chính phủ, việc hạn chế việc truyền bá và sử dụng công nghệ là không thực tế, mà họ mong muốn bắt đầu từ cách thức sử dụng để có được nhiều quyền kiểm soát hơn. Trong thời gian dài, các chính phủ trên thế giới cần tìm kiếm sự cân bằng giữa quyền riêng tư cá nhân, bảo vệ quyền riêng tư thương mại và các nhu cầu chống khủng bố, chống tội phạm, an ninh quốc gia, buộc phải đi theo con đường trung gian.
Nhiều chính phủ cố gắng giành quyền kiểm soát công nghệ mật mã thông qua một số phương pháp kỹ thuật không công khai. Trong đó, nước đi xa nhất là Mỹ, chứ không phải Trung Quốc. Sau Thế chiến II, Mỹ đã quản lý công nghệ mật mã như một vũ khí và hạn chế nghiêm ngặt việc xuất khẩu công nghệ mật mã, từ đó đã kích hoạt một loạt các phong trào dân quyền và phong trào mật mã.
Theo tài liệu được công bố sớm, vào những năm 90, Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ đã cố gắng phát triển một bộ vi xử lý điện thoại di động có cài đặt cửa sau của chính phủ, nhằm mục đích mã hóa và giải mã thông tin. Mặc dù kế hoạch này cuối cùng đã bị hủy bỏ vào năm 1996, nhưng những nỗ lực tương tự vẫn không ngừng.
Sự kiện Snowden đã phơi bày "Kế hoạch Prism" và "Kế hoạch Bullrun" một lần nữa gây chấn động thế giới, đây là hành vi nghe lén và xâm phạm quyền riêng tư lớn nhất trong lịch sử. Theo báo cáo, như một phần của Kế hoạch Bullrun, Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ hàng năm chi 250 triệu đô la để cài đặt các chương trình cửa hậu vào phần mềm và phần cứng.
Sau sự kiện Snowden, nhiều người nghĩ rằng chính phủ sẽ thu hẹp quyền giám sát, nhưng thực tế lại hoàn toàn ngược lại. Các chính phủ và hệ thống tình báo phương Tây, với "Liên minh Ngũ Nhãn" là trung tâm, đang cố gắng hợp pháp hóa và bình thường hóa các hành vi giám sát tương tự thông qua luật pháp.
Liên minh Ngũ Nhãn là một liên minh chia sẻ tình báo được thành lập bởi Australia, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, có thể được truy nguyên đến thời kỳ Thế chiến II. Chỉ cần một quốc gia thành viên đạt được đột phá trong giám sát, họ có thể chia sẻ thông tin tình báo với các quốc gia thành viên khác.
Năm 2014, Quốc hội Anh chỉ mất một ngày tranh luận đã thông qua "Luật Bảo tồn Dữ liệu và Quyền Điều Tra", được Snowden gọi là "sự giám sát cực đoan nhất trong lịch sử dân chủ phương Tây". Năm 2016, Anh lại thông qua "Dự luật Quyền Điều Tra", trao cho chính phủ quyền giám sát lớn hơn, bao gồm yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ internet lưu trữ lịch sử duyệt web của người dùng trong 12 tháng. Mặc dù những luật này gặp phải sự phản đối từ nhiều phía, nhưng vẫn được thực hiện, chỉ đến đầu năm 2018 sau quyết định của tòa án mới được giảm bớt một chút.
Úc đã thông qua một đạo luật được gọi là "Luật chống tiền mã hóa" vào cuối năm 2018, yêu cầu các doanh nghiệp liên quan phải hỗ trợ chính quyền trong việc thu thập nội dung mã hóa. Đạo luật này cho phép các cơ quan thực thi pháp luật đưa ra nhiều yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật, yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp sự hỗ trợ hoặc giao diện để thu thập nội dung liên lạc của nghi phạm. Mặc dù những người ủng hộ cho rằng nó chủ yếu nhằm vào tội phạm nghiêm trọng, nhưng vẫn bị cộng đồng công nghệ và an ninh phản đối mạnh mẽ.
Từ "Hiến chương Người quan sát" của Vương quốc Anh đến "Luật chống mã hóa" của Úc, có thể thấy rằng "Liên minh Ngũ Nhãn" luôn nỗ lực để có được quyền giám sát lớn hơn, cố gắng kiểm soát nhiều thông tin hơn thông qua các lỗ hổng và giải mã. Đây cũng là bối cảnh lớn khi Trung Quốc ban hành "Luật Mật mã". Nếu Trung Quốc muốn không bị tụt lại trong hệ thống tình báo toàn cầu hoặc thậm chí nắm quyền chủ động, họ phải lập pháp trong lĩnh vực công nghệ mã hóa và kịp thời ứng phó với các mối đe dọa tiềm tàng có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Cuộc chiến phòng thủ và tấn công mã hóa trong lịch sử luôn rất quan trọng. Trong thời kỳ Thế chiến thứ hai, việc giải mã đã có ảnh hưởng lớn đến cục diện chiến tranh. Sự xuất hiện của công nghệ blockchain đánh dấu một giai đoạn mới trong việc ứng dụng mật mã, và việc các quốc gia tích cực ban hành các đạo luật liên quan cũng cho thấy mức độ chú trọng đến công nghệ mật mã chưa từng có. Việc thực thi "Luật Mật mã" của Trung Quốc có nghĩa là Trung Quốc chính thức tham gia vào chiến trường không khói súng này, và cuộc chiến này có thể mới chỉ bắt đầu.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Giải thích sâu về luật mật mã Trung Quốc: không chỉ là Blockchain, quản lý công nghệ mật mã gây ra sự theo dõi toàn cầu
"Luật mật mã Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa" chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2020, đây là luật chuyên biệt đầu tiên về mật mã tại Trung Quốc. Trước đó, chỉ có "Quy định về quản lý việc sử dụng sản phẩm mật mã thương mại" được công bố vào tháng 4 năm 2007 và "Quy định về quản lý việc sử dụng sản phẩm mật mã của tổ chức và cá nhân nước ngoài tại Trung Quốc."
Nhiều người có sự hiểu lầm về khái niệm "mật mã" và "luật mật mã", cho rằng chính phủ muốn quản lý mật khẩu đăng nhập cá nhân. Thực tế, điều này hoàn toàn hiểu sai về ý nghĩa của mật mã trong "luật mật mã".
Giám đốc Cục Quản lý Mật mã Quốc gia chỉ ra rằng, Luật Mật mã là một phần quan trọng trong hệ thống pháp luật an ninh quốc gia, là một bộ luật chuyên ngành có tính kỹ thuật và chuyên môn cao. Mật mã trong Luật Mật mã đề cập đến công nghệ, sản phẩm và dịch vụ được sử dụng để bảo vệ thông tin thông qua các phương pháp biến đổi cụ thể, bảo đảm an toàn và xác thực, chủ yếu được sử dụng cho việc bảo vệ và xác thực an toàn. Điều này khác với khái niệm mật khẩu đăng nhập mà chúng ta sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Có quan điểm cho rằng "Luật Mật mã" có liên quan đến công nghệ blockchain mà chính phủ gần đây đã khuyến khích. Mặc dù công nghệ blockchain thực sự dựa trên mật mã, nhưng việc chỉ hạn chế "Luật Mật mã" trong lĩnh vực blockchain thì quá nhỏ bé. Kỹ thuật mật mã hiện nay đã được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống, gần như tất cả các hoạt động giao tiếp và thương mại đều sử dụng kỹ thuật mật mã, blockchain chỉ là một phần rất nhỏ trong đó. Phạm vi áp dụng của "Luật Mật mã" vượt xa blockchain, nhắm đến toàn bộ hoạt động giao tiếp và kinh tế của quốc gia, có ý nghĩa lớn lao.
Thời điểm ra mắt "Luật mật mã" mặc dù trùng khớp với thời kỳ cao điểm thảo luận về công nghệ blockchain, nhưng trên thực tế, dự thảo luật này đã được chuẩn bị trong một thời gian dài. Điều này có thể liên quan đến việc trong những năm gần đây, nhu cầu sử dụng và quản lý công nghệ mật mã toàn cầu, cũng như nhu cầu giám sát truyền thông đã gia tăng. Trong ba năm qua, các quốc gia châu Âu và Mỹ cũng đã rộng rãi chuẩn bị và thúc đẩy các loại giải pháp công nghệ mã hóa và chống mã hóa, thu hút sự chú ý rộng rãi của xã hội.
Hiện nay, hầu hết các thuật toán mật mã chính đều là mã nguồn mở và đã được kiểm nghiệm lâu dài. Từ góc độ của chính phủ, việc hạn chế việc truyền bá và sử dụng công nghệ là không thực tế, mà họ mong muốn bắt đầu từ cách thức sử dụng để có được nhiều quyền kiểm soát hơn. Trong thời gian dài, các chính phủ trên thế giới cần tìm kiếm sự cân bằng giữa quyền riêng tư cá nhân, bảo vệ quyền riêng tư thương mại và các nhu cầu chống khủng bố, chống tội phạm, an ninh quốc gia, buộc phải đi theo con đường trung gian.
Nhiều chính phủ cố gắng giành quyền kiểm soát công nghệ mật mã thông qua một số phương pháp kỹ thuật không công khai. Trong đó, nước đi xa nhất là Mỹ, chứ không phải Trung Quốc. Sau Thế chiến II, Mỹ đã quản lý công nghệ mật mã như một vũ khí và hạn chế nghiêm ngặt việc xuất khẩu công nghệ mật mã, từ đó đã kích hoạt một loạt các phong trào dân quyền và phong trào mật mã.
Theo tài liệu được công bố sớm, vào những năm 90, Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ đã cố gắng phát triển một bộ vi xử lý điện thoại di động có cài đặt cửa sau của chính phủ, nhằm mục đích mã hóa và giải mã thông tin. Mặc dù kế hoạch này cuối cùng đã bị hủy bỏ vào năm 1996, nhưng những nỗ lực tương tự vẫn không ngừng.
Sự kiện Snowden đã phơi bày "Kế hoạch Prism" và "Kế hoạch Bullrun" một lần nữa gây chấn động thế giới, đây là hành vi nghe lén và xâm phạm quyền riêng tư lớn nhất trong lịch sử. Theo báo cáo, như một phần của Kế hoạch Bullrun, Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ hàng năm chi 250 triệu đô la để cài đặt các chương trình cửa hậu vào phần mềm và phần cứng.
Sau sự kiện Snowden, nhiều người nghĩ rằng chính phủ sẽ thu hẹp quyền giám sát, nhưng thực tế lại hoàn toàn ngược lại. Các chính phủ và hệ thống tình báo phương Tây, với "Liên minh Ngũ Nhãn" là trung tâm, đang cố gắng hợp pháp hóa và bình thường hóa các hành vi giám sát tương tự thông qua luật pháp.
Liên minh Ngũ Nhãn là một liên minh chia sẻ tình báo được thành lập bởi Australia, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, có thể được truy nguyên đến thời kỳ Thế chiến II. Chỉ cần một quốc gia thành viên đạt được đột phá trong giám sát, họ có thể chia sẻ thông tin tình báo với các quốc gia thành viên khác.
Năm 2014, Quốc hội Anh chỉ mất một ngày tranh luận đã thông qua "Luật Bảo tồn Dữ liệu và Quyền Điều Tra", được Snowden gọi là "sự giám sát cực đoan nhất trong lịch sử dân chủ phương Tây". Năm 2016, Anh lại thông qua "Dự luật Quyền Điều Tra", trao cho chính phủ quyền giám sát lớn hơn, bao gồm yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ internet lưu trữ lịch sử duyệt web của người dùng trong 12 tháng. Mặc dù những luật này gặp phải sự phản đối từ nhiều phía, nhưng vẫn được thực hiện, chỉ đến đầu năm 2018 sau quyết định của tòa án mới được giảm bớt một chút.
Úc đã thông qua một đạo luật được gọi là "Luật chống tiền mã hóa" vào cuối năm 2018, yêu cầu các doanh nghiệp liên quan phải hỗ trợ chính quyền trong việc thu thập nội dung mã hóa. Đạo luật này cho phép các cơ quan thực thi pháp luật đưa ra nhiều yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật, yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp sự hỗ trợ hoặc giao diện để thu thập nội dung liên lạc của nghi phạm. Mặc dù những người ủng hộ cho rằng nó chủ yếu nhằm vào tội phạm nghiêm trọng, nhưng vẫn bị cộng đồng công nghệ và an ninh phản đối mạnh mẽ.
Từ "Hiến chương Người quan sát" của Vương quốc Anh đến "Luật chống mã hóa" của Úc, có thể thấy rằng "Liên minh Ngũ Nhãn" luôn nỗ lực để có được quyền giám sát lớn hơn, cố gắng kiểm soát nhiều thông tin hơn thông qua các lỗ hổng và giải mã. Đây cũng là bối cảnh lớn khi Trung Quốc ban hành "Luật Mật mã". Nếu Trung Quốc muốn không bị tụt lại trong hệ thống tình báo toàn cầu hoặc thậm chí nắm quyền chủ động, họ phải lập pháp trong lĩnh vực công nghệ mã hóa và kịp thời ứng phó với các mối đe dọa tiềm tàng có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Cuộc chiến phòng thủ và tấn công mã hóa trong lịch sử luôn rất quan trọng. Trong thời kỳ Thế chiến thứ hai, việc giải mã đã có ảnh hưởng lớn đến cục diện chiến tranh. Sự xuất hiện của công nghệ blockchain đánh dấu một giai đoạn mới trong việc ứng dụng mật mã, và việc các quốc gia tích cực ban hành các đạo luật liên quan cũng cho thấy mức độ chú trọng đến công nghệ mật mã chưa từng có. Việc thực thi "Luật Mật mã" của Trung Quốc có nghĩa là Trung Quốc chính thức tham gia vào chiến trường không khói súng này, và cuộc chiến này có thể mới chỉ bắt đầu.